Chociaż strach i lęk to całkowicie normalne doświadczenia, czasem stają się nieadaptacyjne, nadmierne w intensywności, częstotliwości lub długości, powodując u cierpiącej osoby poczucie nieszczęścia do tego stopnia, że jej codzienne życie jest zakłócony. Kiedy tak się dzieje – mówimy o zaburzeniach lękowych. […]

Termin zaburzenia lękowe oryginalnie obejmował dwa stany lęku (uogólniony i paniczny) i został zachowany, choć dodano też inne schorzenia. Etykieta „zaburzenia lękowe” krótko jednak rozprawia się z faktem, że w większości tych zaburzeń obecny jest także strach (na przykład strach przed konkretnymi obiektami lub sytuacjami fobiach specyficznych i społecznych, strach wyzwalany przez cielesne doznania, takie jak palpitacje serca albo duszności podczas napadów paniki). Dlatego wolę pisać o tych schorzeniach jako o zaburzeniach strachu i lęku, w których nieadaptacyjny strach i/lub lęk odgrywają kluczową rolę. Mając to na uwadze, zrywam z kategoryzacją z DSM-5 i włączam PTSD do dyskusji o strachu i lęku ponieważ obejmuje on nieadaptacyjny strach (strach przed bodźcami związanymi z traumą).

Lęk uogólniony

Objawy fizjologiczne:
zaburzenia snu
zmęczenie
zaburzenia żołądkowo-jelitowe
bóle głowy

Objawy behawioralne i poznawcze:
martwienie się
zachowania i myśli unikowe
zawyżone szacowanie znaczenia i prawdopodobieństwa zagrożenia
problemy z odróżnianiem bezpieczeństwa od niebezpieczeństwa

Objawy subiektywne
napięcie
obawy
niezdolność do zrelaksowania się lub koncentracji

Lęk napadowy:

Objawy fizjologiczne:
duszności
uczucie dławienia się
ból w klatce piersiowej
zaburzenia żołądkowo-jelitowe
zawroty głowy

Objawy behawioralne i poznawcze:
zachowania i myśli unikowe

Objawy subiektywne:
uczucie braku kontroli
uczucie utraty zmysłów
uczucie zbliżającej się śmierci

PTSD

Objawy fizjologiczne
zaburzenia snu
wzmożony odruch wzdrygnięcia

Objawy behawioralne i poznawcze
rozdrażnienie
negatywne myśli i przekonania dotyczące własnej osoby
nawracające wspomnienia traumatycznego wydarzenia
nadmierna czujność
koncentracja na zagrożeniu
zachowania i myśli unikowe

Objawy subiektywne
uczucie strachu
uczucie złości
uczucie wstydu
uczucie wyobcowania
brak pozytywnego afektu

Fobie społeczne

Objawy fizjologiczne:
kołatanie serca
pocenie się
czerwienienie się
zaburzenia żołądkowo-jelitowe
drżenie
drżący głos

Objawy behawioralne i poznawcze:
zastygnięcie behawioralne i psychiczne
zachowania i myśli unikowe

Objawy subiektywne:
uczucie zawstydzenia lub odrzucenia albo bycia obserwowanym

Fobie specyficzne

Objawy fizjologiczne:
kołatanie serca
drżenie
pocenie się
zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Objawy behawioralne i poznawcze:
zastygnięcia behawioralne i psychiczne
zachowania i myśli unikowe

Objawy subiektywne:
poczucie przerażenia
obawy dotyczące bycia fizycznie zranionym przez konkretne obiekty (zwierzęta) lub sytuacje (wysokość ciasna, mała przestrzeń)