Samotność - Loneliness

„Samotnym można być wszędzie, lecz samotność wynikająca z mieszkania w mieście, w otoczeniu milionów ludzi, ma szczególny charakter. Wydawałoby się, że miejskie życie, zmasowana obecność innych, wyklucza taki stan, a jednak sama fizyczna bliskość nie wystarczy, by rozproszyć poczucie izolacji. Można – jest to właściwie całkiem łatwe – czuć się wewnętrznie martwym i opustoszałym, żyjąc tuż obok innych. Miasta mogą sprzyjać samotności, stąd płynie wniosek, że samotność nie musi koniecznie wiązać się z fizycznym osamotnieniem, ale raczej wynika z braku niedostatku kontaktu, zażyłości, więzi – sytuacji, gdy z takiego czy innego powodu nie potrafimy uzyskać takiej bliskości, jakiej pragniemy.
Według słownika samotny (lonely) to „nieszczęśliwy wskutek braku towarzystwa innych”. Nic więc dziwnego, że samotność rozwija się w tłumie.

O samotności trudno się mówi, trudno również podzielić ją na typy. Podobnie jak depresja, samotność często się łączy – może być zakorzeniona w kimś głęboko, stanowić część tożsamości tak samo jak skłonność do śmiechu czy rude włosy. Ale może też być przejściowa, pojawiać i znikać w reakcji na okoliczności, tak jak samotność, która przychodzi wraz ze stratą kogoś bliskiego, czy zmianą w kręgach towarzyskich.

Analogicznie jak depresja, melancholię czy niepokój samotność była uznawana za zaburzenie i chorobę. Niektórzy twierdzą stanowczo, że niczemu nie służy, że – jak ujął to Robert Weiss jest w swojej doniosłej pracy na ten temat – jest „chorobą przewlekłą pozbawioną jakichkolwiek wartości”. Takie stwierdzenia nieprzypadkowo wiążą się z przekonaniem, że cel naszego życia to dobieranie się w pary lub że szczęście może albo powinno być czymś trwałym. Nie każdemu jednak jest to dane. Niewykluczone, że się mylę, ale uważam, że doświadczenie stanowiące tak istotną część naszego wspólnego życia nie może być całkowicie pozbawione sensu, jakiegoś rodzaju bogactwa i wartości.

[…] Jak to jest czuć się samotnym? To jak być głodnym – być głodnym, podczas gdy wszyscy wokół ciebie szykują się na ucztę. Czuję się wstyd i niepokój, a z czasem te uczucia zaczynają promieniować na zewnątrz, co sprawia, że osamotniony człowiek staje się coraz bardziej odizolowany, wyobcowany. To boli, tak jak bolesne mogą być uczucia, a poza tym powoduje skutki fizyczne, niewidoczne dla oczu zmiany dokonujące się w zamkniętych przestrzeniach ciała. Samotność rozrasta się, zimna jak lód i przejrzysta jak szkło, ogarnia i pochłania.

Bardzo nie chciałam być tam, gdzie byłam. Problem polegał po części na tym, że właściwie nie byłam nigdzie. Własne życie wydawało mi się nierealne i puste, wstydziłam się, że jest takie marne, tak jak można by się wstydzić poplamionego czy przetartego ubrania. Czułam, że jeszcze trochę, a zupełnie zniknę, ale zarazem moje uczucia były gwałtowne i obezwładniające, aż często żałowałam, że nie mogę zgubić samej siebie, choćby na kilka miesięcy, dopóki emocje nie staną się mniej intensywne. Gdybym mogła ująć w słowa to, co czułam, brzmiałoby to jak skarga małego dziecka: „Nie chcę być sama. Chcę, żeby ktoś mnie chciał, jestem samotna. Boję się. Potrzebuje miłości. Chcę, żeby mnie ktoś dotykał, żeby mnie przytulił. Właśnie ten głód przerażał mnie najbardziej, tak jakbym podniosła klapę, a pod nią ziała otchłań, której nie da się niczym zapełnić.

Bywałam już wcześniej samotna, ale nigdy w ten sposób. Samotność wezbrała we mnie w dzieciństwie, a potem odpłynęła w kolejnych, bardziej towarzyskich latach. Jako dwudziestoparolatka zaczęłam samodzielne życie, często w związkach, ale czasem nie. Zwykle dobrze się czułam w pojedynkę, a nawet jeśli tak nie było, raczej nie mam pewności, że prędzej czy później z nurtem życia trafię na nową miłość, wejdę w następny związek. Samotność objawiła mi się nagle, jako wszechogarniające, niepodważalne poczucie, że doskwiera mi brak, że nie mam czegoś, co ludzie powinni mieć, i że powodem jest jakaś moja poważna, zapewne wyraźnie widoczna wada – i to uczucie w ostatnim czasie się wzmogło jako ni pożądany skutek odrzucenia w trybie doraźnym. Chyba nie pozostawało to bez związku z faktem, że zbliżałam się do wieku trzydziestu pięciu lat, czyli momentu, kiedy samotność kobiety przestaje być społecznie aprobowana i nabiera trwałego posmaku dziwactwa, odstawania od normy oraz porażki.”