…terapeuta psychodynamiczny chce wyjść poza diagnozę opisową i pragnie poznać pacjenta jako człowieka. Pacjent musi współpracować w czasie wywiadu psychodynamicznego. W celu przygotowania pacjenta do terapii psychodynamicznej i oceny, czy będzie podatny na ten rodzaj terapii, terapeuta musi wiedzieć, czy pacjent będzie w stanie pomóc mu zrozumieć, w jaki sposób problemy pacjenta wyrosły z kompleksu przeszłych doświadczeń i teraźniejszych okoliczności. Terapeuta może, na przykład, zapytać: „Powiedziała pani, że pani lęki przed śmiercią zaczęły się w styczniu, czy ma pani jakieś podejrzenie, co mogło je wtedy wywołać?” Pacjent, który ma powtarzające się problemy w relacjach z kobietami, z którymi się spotyka, może uważać, że jest ofiarą złego traktowania przez kobiety lub w jakiś sposób aktywnie przyczynia się do tego problemu. Terapeuta chce się dowiedzieć, jak to jest, i może go zapytać: „Czy sądzi pan, że może odgrywać jakąś rolę w tych powtarzających się problemach, jakie ma pan w relacjach z kobietami? Czy uważa pan, że wybiera określony typ kobiet?”

Psychoterapia dynamiczna nie pasuje do modelu interwencji chirurgicznej. Pacjent nie jest biernym odbiorcą aktywnych zabiegów lekarza. Jest raczej tak, że pacjent i terapeuta są partnerami w eksploracyjnej podróży. Terapeuta musi to dać jasno do zrozumienia od najwcześniejszych etapów procesu oceny, żeby nadać odpowiedni ton wszystkim następnym zdarzeniom. Coraz bardziej wyrafinowane zastosowania zdobyczy neurobiologii do myślenia psychodynamicznego spowodowały, że bardziej docenia się rolę komunikacji niewerbalnej w przebiegu ewaluacji. Terapeuta musi starannie obserwować, jak pacjent odnosi się do niego, wiedząc, że sposób wchodzenia w relacje jest zapisany w pamięci proceduralnej od czasu najwcześniejszych więzi w dzieciństwie pacjenta. Jeden pacjent może unikać kontaktu wzrokowego, pochylać głowę i mówić miękkim, pełnym szacunku głosem. Drugi pacjent może się wpatrywać w terapeutę bez mrugnięcia okiem i wyraźnie upajać się spojrzeniem terapeuty oraz faktem, że jest w centrum zainteresowania. Trzeci pacjent może przerywać kontakt wzrokowy za każdym razem, gdy wspomni o swojej seksualności, sugerując zawstydzenie z powodu samego podjęcia tego tematu. Już w 1914 r. Freud zauważył, że to, czego pacjent nie pamięta i nie werbalizuje, powtórzy się w jego działaniu w gabinecie terapeutycznym. Przejawy nieświadomości, w sensie ukrytej pamięci proceduralnej, są w pełni widoczne przez cały wywiad w ruchach ciała pacjenta, tonie głosu, sposobie oddychania i mówienia.

Przeciwprzeniesienie i przeniesienie zaczynają się tworzyć jeszcze przed rozpoczęciem wywiadu, a stają się coraz bardziej oczywiste w miarę jego przebiegu. Każda strona ma pewne oczekiwania co do drugiej oparte na komentarzach z miejsca skierowania, rozmowach telefonicznych albo informacjach uzyskanych od recepcjonistki zbierającej informacje w klinice, w której pacjent jest leczony.