Pomoc psychiatry jest konieczna w razie wystąpienia objawów zaburzenia lub choroby psychicznej. Bywa też potrzebna w różnych kryzysowych sytuacjach. To może być utrata kogoś bliskiego, mobbing w pracy, przeprowadzka, rozwód czy przemęczenie. Zwykle trudno samemu ocenić swój stan. Jednak jeśli w kimś pojawia się pytanie „Czy potrzebuję wizyty u psychiatry”, to na ogół odpowiedź brzmi „tak”.

Kryzys psychiczny to coś, co łatwo zbagatelizować. O ile wszyscy znamy niepokojące symptomy fizyczne, które wymagają odwiedzenia lekarza rodzinnego lub internisty, o tyle sygnały płynące z wnętrza może być trudniej zauważyć. W końcu wiedzy o emocjonalnej pierwszej pomocy nie przekazuje się w szkole. Dlatego jeśli w kimś pojawia się niepokój dotyczący jego kondycji psychicznej, to zwykle oznaki kryzysu są już wyraźne.

Co do zasady – na konsultację u psychiatry warto umówić się wtedy, kiedy emocjonalne cierpienie lub dokuczliwe objawy utrudniają wykonywanie codziennych czynności. To dobry pomysł także w sytuacji dużych zmian w zachowaniu albo odczucia, że nie jesteśmy ostatnio sobą. Zawsze też lepiej umówić się do lekarza od razu, niż zwlekać. W wielu przypadkach czekanie, aż „samo przejdzie”, prowadzi do pogorszenia, utrudniając i przedłużając późniejsze leczenie.

Co jeszcze jest sygnałem, że przyda się konsultacja psychiatryczna?

– obniżenie sprawności poznawczej: zapominanie o ważnych sprawach, trudności z koncentracją
– drażliwość, ciągłe poirytowanie, wybuchy złości
– utrzymujące się odczucie przeciążenia i przytłoczenia
– płaczliwość
– huśtawki nastrojów
– obojętność, niezdolność do przeżywania radości i satysfakcji
– trudności z zasypianiem lub nadmierna potrzeba snu
– kłopoty z jedzeniem (brak apetytu, objadanie się)
– brak energii
– trudność z wykonywaniem codziennych czynności
– ciągłe zmęczenie
– utrata ochoty na kontakt z ludźmi, obawy przed wychodzeniem z domu
– znaczący spadek libido
– poczucie bezsensu
– brak nadziei na przyszłość
– strach przed czymś, co dotąd nie budziło obaw
– częste sięganie po alkohol
– obsesyjne myśli
– niezdolność do odpoczywania
– każda inna sytuacja, która budzi silny niepokój o zdrowie psychiczne

Wskazań do takiej konsultacji jest więc sporo. Ale co będzie, jeśli pójdziemy do psychiatry „niepotrzebnie”? Nic się nie stanie. Lekarz uspokoi nas i doradzi, gdzie szukać bardziej adekwatnej pomocy. O badaniu psychiatrycznym można myśleć podobnie, jak o morfologii. Kiedy wyniki wychodzą dobre, to wcale nie znaczy, że badanie było złym pomysłem. Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne, i nie zaszkodzi go co jakiś czas skontrolować.

A co, jeśli perspektywa kontaktu z psychiatrą budzi obawy? Po pierwsze warto wiedzieć, że to naturalne. Obawiamy się tego, czego nie znamy. Każda nowa sytuacja może wzbudzać niepewność i dotyczy to także wizyt u specjalistów. Po drugie – jeśli pojawiają się wątpliwości albo wręcz strach, to warto na początku konsultacji powiedzieć o tym lekarzowi. Będzie mógł dzięki temu skuteczniej udzielić wsparcia.

Niektórzy pacjenci mogą odczuwać niechęć do psychiatrów z powodu wcześniejszych trudnych doświadczeń. Jeśli ktoś trafił na niekompetentnego lekarza – albo nawet na lekarza mającego ogromną wiedzę, ale niezbyt kontaktowego – to zrozumiałe, że będzie się potem obawiał. W naszej przychodni robimy wszystko, by konsultacja była jak najlepszym doświadczeniem dla osoby poszukującej pomocy. Wszyscy nasi psychiatrzy są specjalistami nie tylko od farmakologii, ale także od budowania kontaktu oraz atmosfery bezpieczeństwa i wsparcia.

Warto pamiętać, że zbadanie swojego stanu psychicznego, kiedy coś budzi niepokój, jest po prostu rozsądne. Człowiek nie jest ze stali – nawet najsilniejsza psychika ma swój próg wytrzymałości. Załamanie nerwowe może się przydarzyć każdemu.

Wbrew stereotypom, które na szczęście odchodzą powoli do lamusa, konsultacja psychiatryczna nie musi skazywać nikogo na krytykę i dezaprobatę otoczenia. Świadomość społeczna zmienia się i coraz powszechniejsze jest przekonanie, że sięgnięcie po specjalistyczną pomoc to normalna sprawa. Tym bardziej w czasie przedłużającej się pandemii o zdrowie psychiczne warto dbać.

Jeśli po lekturze tego tekstu nadal masz wątpliwości, czy potrzebujesz spotkania z psychiatrą czy może z psychoterapeutą – piszemy o tym tutaj (podlinkowany tekst).